Każdy Mistrz Gry zna ten moment, kiedy akcja przyspiesza, a gracze robią coś, czego kompletnie się nie spodziewasz. Wiadomo, że improwizacja to esencja RPG ale mimo wszystko takie momenty potrafią być zaskakujące i czasem ciężko na szybko przedstawić drużynie jak właściwie wygląda sytuacja w której się znajduje. Wyciągasz kartkę, próbujesz coś naszkicować, ale nie dość, że miejsca mało, to wszystko wygląda jak dzieło szalonego impresjonisty. A i tak chwilę później trzeba rysować od nowa, bo drużyna skręciła w zupełnie inną stronę. Rzut na zdolności artystyczne albo sztukę? Niestety, w życiu to tak nie działa.
Właśnie w takich momentach potrzebujesz narzędzia, które zadziała bez stresu, kreślenia i nerwowego poszukiwania kolejnej czystej kartki. Dlatego dziś opowiemy trochę o rozwiązaniu, które ułatwia życie nie tylko MG, ale i graczom czyli o suchościeralnych matach i książkach do RPG.
Czym właściwie są maty i książki suchościeralne do RPG?
Teraz na pewno Cię zaskoczę – suchościeralne, czyli takie, które można ścierać na sucho i bez użycia wody. Nie spodziewałeś się tego, prawda? Nie ważne jak je nazwiemy, ścieralne, zmazywalne, wielokrotnego użytku, maty i książki tego rodzaju działają dokładnie tak, jak tablica w szkole – rysujesz, ścierasz, rysujesz ponownie. Jednak w odróżnieniu od zwykłej tablicy, tutaj forma i styl są skrojone pod potrzeby sesji RPG. Zamiast czystej białej powierzchni, dostajesz siatkę kwadratów lub heksów, a w przypadku książek często nawet gotowe mapy z drogami, budynkami i przeszkodami do wypełnienia dodatkową treścią i stworzenia epickiej przygody.
Maty występują w wielu kształtach i rozmiarach. Te dostępne w ofercie Playmat mają do wyboru format 50×50 cm (składający się z siatki 20×20 kwadratów/hexów 1″) lub 80×80 cm (składający się z siatki 30×30 kwadratów/hexów 1″). W obu przypadkach jest to wystarczająco miejsca na zbudowanie pełnej sceny podczas sesji ale rozmiar najlepiej wybrać biorąc pod uwagę po prostu wielkość stołu i dostępnej przestrzeni. A jeśli masz niestandardowy stół lub potrzeby zawsze możesz postawić na suchościeralną matę personalizowaną w dowolnym rozmiarze i proporcji – wystarczy do nas napisać i bez problemu dostosujemy wielkość maty do Twoich potrzeb.
Najważniejszą cechą mat, poza oczywiście kwestią suchościeralności, jest to, że decydując się na nią wybierasz wzór, który posłuży Ci do wielu sesji. Nieco inaczej jest natomiast w przypadku książek do RPG. Jest to zdecydowanie bardziej wielofunkcyjna opcja, ponieważ w ramach jednej książki masz do dyspozycji kilkanaście różnorodnych wzorów – od uniwersalnych po dopasowane do bardzo konkretnego klimatu przygody.
Suchościeralne książki do RPG występują w formatach A4 (po rozłożeniu A3) lub A3 (po rozłożeniu A2). Specyficzną cechą większości książek w naszej ofercie jest spiralowanie – wytrzymała, metalowa spirala łączy dwie strony książki ze sobą i pozwala w łatwy sposób zamknąć księgę i przechowywać ją wygodniej a po rozłożeniu cieszyć się dużym polem gry. Czy spirala przeszkadza podczas sesji? Cóż, tutaj zdania graczy są podzielone. Czasem faktycznie może ona nieco utrudnić pozycjonowanie figurek, z drugiej strony jest również bardzo dużym ułatwieniem. Nie tylko wpływa na to, że książka jest bardzo wytrzymała ale pozwala na elastyczność, ponieważ dzięki tej formie oprawy możesz w zależności od potrzeb złożyć książkę na pół i wykorzystać tylko jedną stronę dla rozrysowania szybkiego szkicu sytuacji czy mniejszej sceny. To również świetne rozwiązanie, kiedy ilość dostępnej przestrzeni na stole jest zmienna i zależy od tego, ilu graczy będzie na sesji, jak dużo gadżetów przygotujesz albo ile paczek chipsów wyląduje na stole.
Uniwersalne vs. tematyczne – co wybrać?
Maty i książki uniwersalne to surowa baza – siatka kwadratowa lub heksagonalna i neutralny wzór gotowy na wszystko: lochy, miasta, wnętrza statków kosmicznych albo planszę taktyczną na boss fight. Taka mata lub książka to najczęstszy wybór dla osób, które prowadzą różne systemy i lubią mieć pełną kontrolę nad tym, co się pojawia na stole. Najbardziej uniwersalne wzory w naszej ofercie to papirus oraz po prostu wariant biały. Książki uniwersalne dzielą się na wersję Fantasy, dedykowaną do klimatów średniowiecznych i sesji w D&D, Pathfindera, Dragonbane lub Warhammer Fantasy, oraz Future, na której bez problemu zagrasz w Cyberpunka, Fallouta czy klimaty zombie, post-apo czy dystopijnego science-fiction. Oba warianty posiadają po czternaście wzorów, które można dopasować do bardzo wielu sytuacji podczas sesji RPG.
Wzory tematyczne natomiast to gotowe tła lub lokacje i mapy posiadające bardzo konkretny klimat (na przykład śnieg lub trawa) albo nawet wypełnione detalami takimi jak budynki czy przeszkody, które można natychmiast wrzucić do sesji. Ratusz lub targowisko w wiosce Fantasy? Gotowe! Steampunkowe, wiktoriańskie uliczki? Żaden problem! Gracze wchodzą, Ty dodajesz tylko przeciwników i wydarzenia. Nie trzeba nic szkicować od zera. Ten rodzaj książek jest ogromnym ułatwieniem podczas sesji, zwłaszcza jednostrzałowych. Nie trzeba szczegółowo planować każdej lokacji, wszystko jest gotowe a modyfikacje można robić na bieżąco przy pomocy pisaka. W książkach tematycznych znajduje się aż 18 wzorów w tym kilka uniwersalnych (bez terenu i zabudowań), na których możesz zbudować własną scenerię.
Oba rozwiązania bez problemu znajdą swoje miejsce na stole podczas sesji. Czasem potrzebujesz szybkiej improwizacji, czasami chcesz dynamicznie zmieniać to co się dzieje a często po prostu chcesz wprowadzić graczy w konkretny klimat bez zbyt wielu przygotowań. Dobry mistrz gry jest przygotowany na wszystko!
Jak z tego korzystać podczas sesji? Przykłady z życia stołu
👉 Sytuacja 1: walka w ciasnym korytarzu.
Zamiast opisywać na oko, gdzie kto stoi, rozkładasz matę, rysujesz korytarz, kładziesz figurki lub dowolne inne znaczniki pozycjonujące bohaterów i wrogów. Gracze od razu widzą, gdzie są, gdzie jest przeciwnik, gdzie się nie zmieszczą i co może runąć. Efekt? Mniej pytań, więcej decyzji.
👉 Sytuacja 2: eksploracja
Masz książkę z mapą wioski fantasy, wystarczy, że dodasz nazwy budynków, miejsce spotkania z NPC i oznaczysz cele. Gracze nie tylko mogą lepiej planować kolejne kroki, ale też czują klimat lokacji i dokładnie widzą, gdzie się ustawić lub schować na wypadek konfrontacji.
👉 Sytuacja 3: totalna improwizacja.
Zawsze warto mieć pod ręką matę uniwersalną. Gracze postanowili wejść do katakumb, których nie planowałeś? Bierzesz marker, rysujesz pierwszy korytarz, zaczynasz mówić, reszta dzieje się sama.
Warto wspomnieć też o tym, że gracze mogą włączać się w tworzenie i wpisywać swoje nazwy, rysować znaki, zaznaczać obszary działania. Interakcja ze stołem to też bardzo ważna część gry.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze maty albo książki do RPG?
Z perspektywy zarówno MG jak i graczy najważniejsze są:
- Wzór – ważne, żeby było dopasowany do systemu i klimatu sesji oraz nie przeszkadzał graczom w immersji i wczuciu się w postać. Z jednej strony wiesz na pewno, że każda sesja jest inna więc warto mieć pod ręką opcję jak najbardziej uniwersalną. Z drugiej, mata tematyczna to ogromna wygoda szybkiego setupu i łatwego zarysowania dynamicznej sceny bez konieczności pauzy na oznaczanie dróg i budynków. Może warto postawić na oba rozwiązania?
- Powłoka – czy faktycznie można ją łatwo zetrzeć? W przypadku naszych mat i książek to żaden problem tak długo, jak pamiętasz, żeby używać pisaka do tablic a nie markera permanentnego. Rysunki i napisy zarówno z mat jak i książek ścierają się bez problemu a nawet kiedy zostawisz je na dłużej i nieco przyschną można je łatwo usunąć, chociaż w tej sytuacji może już być konieczne użycie odrobiny wody.
- Format – większe maty do dużych kampanii i skomplikowanych potyczek, książki do szybkiego przenoszenia i mniejszych stołów. Wszystko zależy od tego, czy częściej prowadzisz sesje w domu czy może raczej w róznych miejscach oraz jak dużym stołem dysponuje Twoja ekipa.
- Trwałość – to coś, co będzie z Tobą lata, nie jedno popołudnie. Dobrze przechowywana mata czy książka potrafi przetrwać bardzo długo, jednak przy częstym przenoszeniu księgi RPG sprawdzą się zdecydowanie lepiej.
Czy warto zainwestować w matę lub książkę do sesji?
Suchościeralne maty i książki to jeden z tych dodatków, które nie krzyczą „must have”, ale po pierwszym użyciu nie chcesz już wracać do starego sposobu. Nie chodzi o to, żeby wymienić kartki na coś „ładniejszego”, akcesoria suchościeralne dają elastyczność, wygodę prowadzenia, lepszą orientację graczy i uczucie, że wszystko na stole ma swoje miejsce. Pamiętaj, mata to nie zamiennik dla wyobraźni a narzędzie, które ją wspiera. Ma sprawić, że sesja będzie bardziej płynna, przejrzysta i angażująca. I żeby gracze nie musieli się domyślać, czy stali w bezpiecznym miejscu, czy już w ogniu walki. To właśnie takie drobiazgi sprawiają, że sesja zostaje z nami na dłużej. Gramy razem!
